Tag: kościół

Najstarsza wzmianka o wsi Gorzupia pochodzi z 1246 r. Kolejna, z 1353 r. , związana jest z ówczesnym księdzem, którego określono jako „Nicolaus plebanus de Gorup”. Kościół wzniesiono wcześniej, w 2 poł. XIII w. Pierwotnie tworzył go jednonawowy korpus z przylegającym od wsch. prezbiterium. Prawdopodobnie w XVI w. po stronie zach. dostawiono wieżę, a przy pn. ścianie prezbiterium wzniesiono zakrystię. W tym samym czasie przekształcono część otworów okiennych, zmieniono kształt łuku tęczowego, nawę oraz prezbiterium przykryto sklepieniem krzyżowym. W latach 1539 – 1668 świątynia należała do protestantów. W XVIII w. do południowej ściany nawy dostawiono kruchtę, a obok kościoła, po południowo-wschodniej stronie, wybudowano kaplicę grobową z kryptą.

Pierwszym dokumentem potwierdzającym istnienie kościoła jest poświadczenie wydane w 1326 r. przez Henryka żagańskiego o sprzedaży dzietrzychowskich dóbr razem z uposażeniem miejscowej świątyni rodzinie von Kelbichen. W piśmie z 1376 r. wzmiankowano tutejszego plebana, a w kolejnych z 1399 i 1403 r. wymieniono proboszcza Bernhardta. Pomiędzy 1520 a 1668 r. kościół należał do protestantów. Później, do 1670 r. katolickie nabożeństwa odprawiali w nim jezuici, a po nich augustianie z Żagania. Po sekularyzacji zakonu w 1810 r. świątynia pozostała w rękach katolików.

Kościół w Starym Żaganiu został wzniesiony w XII w. i otrzymał wezwanie św. Wincentego. Najstarsza wzmianka potwierdzająca istnienie świątyni dotyczy przekazania w 1284 r. wsi Stary Żagań razem z patronatem nad kościołem klasztorowi augustianów. Do żagańskiego opactwa należał do czasu sekularyzacji klasztoru w 1810 r. W l. 1596-1663 był nieużytkowany, w międzyczasie, w 1626 r., został obrabowany. Odnowę świątyni przeprowadzono w 1670 r. dzięki staraniom opata żagańskiego konwentu augustianów Kaspara Fabritiusa. Podczas tego remontu przebudowano okna, wcześniej, w XV w. prezbiterium przekryto sklepieniem a przykościelny cmentarz otoczono kamiennym murem. W XVIII w. dobudowano zakrystię i kruchtę, oraz wzniesiono barokowe bramki w ogrodzeniu.

Barokowy kościół Matki Boskiej Bolesnej wzniesiony w latach 1691 – 1698 na miejscu starszego. Jednonawowa budowla jest murowana z cegły i otynkowana z przylegającą od zachodu do prezbiterium zakrystią i od wschodu z kruchtą. Sklepienia kolebkowe z lunetami i faliste szczyty korpusu. Od zachodu kościół wieńczy wieżyczka z barokowym hełmem i latarnią.

Kościół w Gościeszowicach, pw. św. Katarzyny, murowany z kamienia polnego, cegły i rudy darniowej, zbudowany został w II połowie XIII wieku. W następnych wie­kach był wielokrotnie remontowany i przekształcany. Jest to świątynia ha­lo­wa, jednonawowa. Zachowało się gotyckie wiązanie dachowe, zwane koł­ko­wym. Wnętrze ma płaski strop polichromowany z XVII stulecia i szereg re­ne­san­so­wych płyt nagrobnych z wieku XVI i XVII. 
We wnętrzu gościszowskiego kościoła znajduje się gotycki ołtarz w formie pen­tap­ty­ku, z 1505 roku, zbudowany w warsztacie Mistrza z Gościeszowic, z rzeźbą Matki Bożej z Dzieciątkiem.

Pierwszy kościół drewniany, po raz pierwszy wzmiankowany został w 1404 roku. W 1524 roku kościół został przejęty przez ewangelików. Jednak w wyniku wojny 30-letniej protestanckie świątynie były zwracane katolikom. W Sławie urządzono wyścig konny, decydujący do kogo należeć ma kościół. Wygrali go katolicy, a dwie podkowy zdjęte z kopyt zwycięskiego konia przybito do okien na zewnątrz świątyni.

Powstanie wsi datowane jest na połowę XIII w. W 1261 r. właściciel Rudna otrzymał od księcia Konrada zezwolenie na translokację prawną wsi. Nie wiemy, czy w tym czasie znajdował się we wsi kościół, powstanie dzisiejszego datuje się na schyłek XIII w. Wczesnogotycka świątynia, wzniesiona z kamienia polnego i rudy darniowej, składała się z nawy i zamkniętego trójbocznie prezbiterium. Od północy do prezbiterium dobudowano zakrystię. Prawdopodobnie w XV w. nawę nakryto stropem, prezbiterium otrzymało pozorne sklepienie, a teren cmentarza przykościelnego otoczono kamiennym murem.

Jest to nowa cerkiew wybudowana w latach 1980–1982. W 1990 nad kruchtą dobudowano wieżę-dzwonnicę, którą zwieńczono kopułą. Wymieniono też wszystkie okna i drzwi oraz ułożono nową drewnianą podłogę. Części konstrukcyjne ikonostasu z XIX w. pochodzą z cerkwi garnizonowej w Żyrardowie.

W 1742 r. właściciele majątków ziemskich Lubięcina i Chełmka (rodziny von Kottwitz i Zedlitz) wydali akt fundacyjny budowy świątyń dla miejscowych protestantów. Budowę kościoła ukończono w 1747 r. Założony na planie wydłużonego ośmioboku z ryzalitami od północy, południa i zachodu otrzymał konstrukcję szachulcową Od wschodu do kościoła dostawiono zakrystię. Otoczone emporami wnętrze nakryto pozornym sklepieniem kolebkowym. Całość nakryto wielospadowym dachem siodłowym. Świątynia otrzymała barokowe wyposażenie. W 1812 r. gmina ewangelicka zakupiła dzwon, który pierwotnie zamontowano na drewnianej dzwonnicy przy kościele Na stulecie fundacji kościoła w 1842 r. wstawiono nowy ołtarz, ambonę i chrzcielnicę, cztery lata później zainstalowano organy, a w połaci dachu wzniesiono wieżyczkę z latarnią.

Według niepotwierdzonych źródeł kościół miał powstać przed 1201 r., natomiast pierwsze wzmianki pisane o parafii pochodzą z 1372 r. W średniowieczu parafia w Lubięcinie przynależała do biskupstwa poznańskiego, później wrocławskiego. Nieznana jest architektura pierwszego kościoła, pierwotnie mógł być drewniany. W XIV-XV w. zastąpiono go budowlą murowaną. W XVIII w. na miejscu średniowiecznej świątyni wzniesiono nową. Była to budowla jednonawowa z prezbiterium, do którego od północy przylegała zakrystia z lożą kolatorską na piętrze i kryptą, a od południa niewielka kruchta. W XIX w. kościół remontowano, dobudowując cylindryczną klatkę schodową przy zakrystii i sygnaturkę. Przy kościele wzniesiono drewnianą dzwonnicę. Prawdopodobnie w tym czasie funkcjonował jako kościół cmentarny (funkcję świątyni parafialnej pełnił kościół protestancki wzniesiony we wsi).

Świątynię z kamienia i rudy darniowej wzniesiono zapewne w końcu XIII w. Składała się z nawy i prostokątnego prezbiterium, do którego od północy dobudowano zakrystię. Pierwsze wzmianki o miejscowym proboszczu pochodzą z 1376 r. Około 1411 r. świątynię przebudowano, jednak zakres tych prac jest nieznany. W czasach nowożytnych parafia została zlikwidowana i kościół był filią parafii w Otyniu. Ponowne erygowanie parafii nastąpiło w 1854 r. W XVI stuleciu kościół przejęli luteranie. Ponowne objęcie przez katolików nastąpiło po 1649 r., kiedy majątek otyński stał się własnością jezuitów.

Czas powstania pierwszej świątyni jest nieznany. Według niepotwierdzonych źródeł wzmiankowany był już w 1516 r. W 1844 r. miejscowy kościół katolicki był filią parafii w Otyniu. W 1911 r. wniesiono nowy kościół w stylu neogotyckim. Murowaną z cegły jednonawową świątynię założono na planie prostokąta, od południa dostawiając niewielką zakrystię, od północy natomiast – wieżę, na której zawieszono dzwon. W końcu ubiegłego stulecia kościółek remontowano. Obecnie świątynia jest filią parafii w Otyniu.

Pierwsze wzmianki o kościele parafialnym pochodzą z 1332 r. Czas powstania świątyni jest nieznany, przypuszczalnie wzniesiono ją po lokacji miasta, w końcu XIII lub na początku XIV w. Pierwotnie kościół był budowlą jednonawową z prostokątnym prezbiterium. Świątynię przebudowano prawdopodobnie na pocz. XVI w., jednak zakres prac jest nieznany, gdyż w 1554 r. strawił ją pożar. Kościół odbudowano z fundacji właścicieli Otynia – rodziny von Rechenberg w latach 1585 -1587.

Pierwsze wzmianki o kościele pojawiły się w 1379 r. Jego budowę przenieść można jednak na pocz. XIV w. Murowaną z kamienia i rudy darniowej świątynię wzniesiono w stylu gotyckim. Założony na rzucie wydłużonego prostokąta kościół od wschodu zamyka pięcioboczne prezbiterium. Do elewacji kościoła przylega wiele wzniesionych w XVI – XVII w. przybudówek – od północy zakrystia, kruchta i składzik, od północnego-wschodu zakończona trójbocznie kaplica.

Po pożarze wieży kościoła parafialnego w 1918 r., kiedy stopiły się zabytkowe dzwony, wieś przez kilkanaście lat pozbawiona była dzwonów. Wprawdzie w 1930 r. odbudowano wieżę kościoła, jednak na zakup nowych dzwonów zabrakło środków, głównie ze względu na niewielką liczbę katolików. Z inicjatywą wzniesienia swojej dzwonnicy wystąpili natomiast ewangelicy. W 1933 r. przy drodze do Kożuchowa wzniesiono dzwonnicę. Trójkondygnacyjną wieżę o wysokości 22 m, zwieńczono dachem namiotowym i krzyżem wykonanym z pozłacanej miedzi. Na wieży zamontowano trzy dzwony ufundowane przez Ide Brunzel. W krótkim czasie połączono z wieżą sąsiedni budynek gospodarczy, który przystosowano do potrzeb kultu. Budowla jako świątynia służyła ewangelickim mieszkańcom wsi do 1945 r.

Kościół ufundowany w II poł. XIII w. przez księcia Konrada I głogowskiego poświęcony św. Jadwidze (skądinąd babce fundatora), ukończony w 1294 przez Henryka Głogowczyka, syna Konrada; sam fundator został pochowany w obrębie świątyni. Kościół ten jest najstarszym zachowanym zabytkiem w mieście.

Kościół pw. Matki Boskiej Częstochowskiej w Zielonej Górze został zbudowany w latach 1746-1748 na planie krzyża. Dawny zbór protestancki Ogród Chrystusowy. Wzniesiony w stylu szachulcowym. Przed każdą Mszą Świętą odsłaniany jest obraz Matki Boskiej Częstochowskiej, zupełnie jak w sanktuarium na Jasnej Górze. Jeden z najstarszych kościołów Zielonej Góry.

Wybudowaną na początku XIV w. świątynie wzmiankowano w dokumentach po raz pierwszy w 1376 roku. Wielokrotnie był przebudowywany. W XV w. dostawiono zakrystię, w XVI-XVII w. zbudowano kruchtę. Około 1850 roku dach nadbudowano drewnianą wieżą. Zawieszono w niej dwa dzwony, z których starszy pochodził z 1471 roku, co może świadczyć o istnieniu obok kościoła dzwonnicy, która uległa zniszczeniu w XIX wieku. Oba dzwony zostały zarekwirowane w 1917 roku na potrzeby wojenne.

Powstanie kościoła związane jest z lokacja miasta, jaka nastąpiła pod koniec XIII wieku obok osady targowej w Gołaszynie (zwanym wówczas Linda). Prawdopodobnie na początku była to budowla drewniana, przebudowana w XIV wieku na murowaną. Pierwsza wzmianka o kościele pochodzi z 1305 roku. W XV wieku nawę i prezbiterium nakryto sklepieniami, a od południa powstała empora. W XVI wieku od południa powstała nowa nawa z cylindryczną klatką schodową. Wieżę w tym czasie zwieńczono renesansową attyką. Od 1540 roku do 1652 roku kościół znajdował się w rękach protestantów.

Kościół ewangelicki rozpoczęto budować 22 kwietnia 1591 roku, a budowę ukończono w 1597 roku. Poświęcenie świątyni nastąpiło 27 maja 1597 roku (w dzień Zielonych Świąt) przez pastora z Rakowa koło Smardzewa pod Świebodzinem i diakona Abrahama Cremerusa z Żubrowa. Świątynia pw. św. Michała Archanioła był kościołem jednonawowy. Dopiero później w roku 1688 roku dobudowano kaplicę, chór oraz nawy boczne nadając budowli kształt litery T.

Kościół pw. św. Barbary w Nowej Soli – jednonawowa świątynia, wyb. w 1900 r. w stylu neogotyku angielskiego. Jest niewielkim kościołem pomocniczym znajdującym się przy parafii św. Antoniego. Niegdyś nowosolscy wyznawcy Ewangelicko-Luterańskiego kościoła (potoczna nazwa „staroluteranie”) na nabożeństwa udawali się do Kożuchowa – małej miejscowości leżącej nieopodal Nowej Soli. Jednakże w 1900 r. rozpoczęto budowę niewielkiej świątyni staroluterańskiej na terenie Nowej Soli. Dawniej oddany wiernym wyznania luterańskiego, jako kościół odkupiciela, jednak świątynię tę po wojnie przejęli kapucyni, a na jej patronkę wybrali św. Barbarę. Po przebudowie miasta, oraz zmianie nazw ulic w 1991 r. ulicę, przy której znajduje się ten uroczy kościółek przemianowano na św. Barbary (do 1945 r. była to ulica Luterstrasse).

Kościół pw. św. Antoniego w Nowej Soli autorstwa berlińskiego architekta Friedricha Augusta Stülera, utrzymany w stylistyce neoromanizmu. Kamień węgielny położono 9 kwietnia 1835. Budowę ukończono w 1839. Wybudowany z charakterystycznej czerwonej cegły, jednoprzestrzenny, stroną prezbiterialną skierowany na północ. Założony na rzucie prostokąta z wydzieloną we wnętrzu półkolistą absydą. Od północy przylega pięcioboczna zakrystia, od południa ośmioboczna wieża z zegarem. Wnętrze opięte dwukondygnacyjnymi emporami, wspartymi na filarach.

Kościół pw. św. Marcina wzniesiono w Wichowie pod koniec XIII w. Przebudowy dokonano w połowie XVI w. powstała wtedy wieża i sklepienia. Zbudowany jest na planie prostokąta z wyodrębnionym prezbiterium. Jednonawowy, murowany z kamienia i cegły. Sklepienia w nawie i prezbiterium sieciowe, w zakrystii – kolebkowe. We wnętrzach ściany ozdobione średniowieczną polichromią z Pasją Chrystusa, Sądem Ostatecznym i Mater Misericordiae. Na uwagę zasługuje również późnogotycki tryptyk z około 1500 roku mistrza z Gościszowic i malowana manierystyczna ambona z XVII wieku.

Wczesnogotycki kościół parafialny pw. św. Anny zbudowany został w II połowie XII w. z kamienia polnego. Początkowo była to budowla jednonawowa z prostokątnym prezbiterium, do której w 1601 roku dostawiono wieżę, a w 1750 kaplicę od północy. Barokowe wyposażenie wnętrza pochodzi z XVIII w. Kościół otacza mur, w którym umieszczono gotycką, murowaną z kamienia, ostrołukową bramę z XV w., nakrytą dachem czterospadowym. W narożniku muru znajduje się również dawna kaplica grobowa z XVIII w.

Kościół parafialny pod wezwaniem św. Stefana pojawia sie po raz pierwszy w dokumentach z 1175 roku. Istniała tu wówczas osada targowa ulokowana w pewnym oddaleniu od grodu. Osad targowa dała początek miastu Bytom Odrzański. Pierwotna romańska budowla została przebudowana w końcu XIV w. kiedy to postawiono świątynie w stylu gotyckim. W XV w. od zachodu dobudowano wysoką wieżę.

Kościół ewangelicki z XVIII wieku. Wybudowany w latach 1741 – 1746 z wykorzystaniem murów dawnego późnorenesansowego protestanckiego gimnazjum Schönacha.

Kościół szpitalny wzniesiony przy szpitalu pod tym samym wezwaniem założono w drugiej połowie XIII wieku na dawnym przedmieściu żagańskim czyli poza murami miejskimi, przy obecnej ulicy 1 Maja. Pierwsza wzmianka w dokumentach pochodzi z 1320 r. mówiąca o zwiększeniu dotacji na kościół przez księcia Henryka IV. Następna pochodzi z 1349 roku kiedy to żagański mieszczanin Peter Unglowb część dochodów ze wsi Cisów przekazywał na rzecz szpitala św. Ducha.