Pomnik DJH w Kożuchowie stojący pierwotnie przed schroniskiem młodzieżowym, na terenie, na którym powstały później koszary wojskowe.
Z przodu napis DJH Freystadt 18.6.1927. DJH to skrót od Deutsches Jugendherbergswerk. Z tyłu „Seid jugendlich, habt die Heimat liebt, achtet die Mitmenschen” (Bądź młody, kochaj ojczyznę, szanuj innych)
Pałac w Bad Muskau (niem. Schloss Muskau) – zamek znajdujący się w Parku Mużakowskim (Fürst-Pückler-Park Bad Muskau) w jego części należącej do Niemiec. Zamek został wzniesiony w XVI wieku w stylu renesansowym. Podczas przebudowy w latach 1862-1866 nadano mu neorenesansowy wygląd.
Dwór w Gorzupi Dolnej (niem. Nieder Gorpe), w województwie lubuskim, w powiecie żagańskim, w gminie Żagań.
Najstarsza wzmianka o wsi Gorzupia pochodzi z 1246 r. Kolejna, z 1353 r. , związana jest z ówczesnym księdzem, którego określono jako „Nicolaus plebanus de Gorup”. Kościół wzniesiono wcześniej, w 2 poł. XIII w. Pierwotnie tworzył go jednonawowy korpus z przylegającym od wsch. prezbiterium. Prawdopodobnie w XVI w. po stronie zach. dostawiono wieżę, a przy pn. ścianie prezbiterium wzniesiono zakrystię. W tym samym czasie przekształcono część otworów okiennych, zmieniono kształt łuku tęczowego, nawę oraz prezbiterium przykryto sklepieniem krzyżowym. W latach 1539 – 1668 świątynia należała do protestantów. W XVIII w. do południowej ściany nawy dostawiono kruchtę, a obok kościoła, po południowo-wschodniej stronie, wybudowano kaplicę grobową z kryptą.
Udokumentowana źródłowo w 1467 roku siedziba rycerska w Miodnicy, powstała niewątpliwie wcześniej. Z zachowanych reliktów można sądzić, że było to założenie obronne na planie nieregularnego wieloboku, otoczone murem i fosą, z piętrowym budynkiem mieszkalnym przy zachodnim boku. Mógł to być obiekt typu wieży mieszkalnej, najpewniej częściowo drewniany. W 1. poł. XVI wieku, na miejscu zamku, wykorzystując część jego murów, Hans von Unruh, wzniósł dwór obronny, zachowany do dziś w przebudowanym kształcie. W XIX wieku przedłużone zostało skrzydło południowe, którego zewnętrznej stronie nadano walor fasady. Urządzone od tej strony wejście główne poprzedzone zostało gankiem, ozdobionym kartuszem z herbem książęcym Talleyrand-Perigord.
Niszczejąca drewniana dzwonnica o konstrukcji słupowej, wzniesiona w drugiej połowie XVIII wieku, szalowana deskami. Założona na rzucie kwadratu, o ścianach zwężających się ku górze.
W murze przykościelnym tkwią cztery krzyże wykonane ze zlepieńca. Mają one kształt łaciński. Ich wymiary (od lewej) to 80×53, 75×52, 70×57 i 56×58 cm. Nie jest znana data ani powód powstania tych krzyży. Możliwe, że pochodzą one z późnego średniowiecza. Jest to jednak hipoteza nie poparta żadnymi dowodami. Datowanie utrudnia również bardzo prosta forma krzyży, nieposiadających cech stylowych, pozwalających na przybliżone datowanie metodą analizy porównawczej. Przypuszczenie, że są to tzw. krzyże pokutne również nie opiera się na żadnych dowodach lecz jest wynikiem nieuprawnionego założenia, że wszystkie kamienne monolitowe krzyże, nieznanego wieku i pochodzenia, są krzyżami pokutnymi.
Pierwszym dokumentem potwierdzającym istnienie kościoła jest poświadczenie wydane w 1326 r. przez Henryka żagańskiego o sprzedaży dzietrzychowskich dóbr razem z uposażeniem miejscowej świątyni rodzinie von Kelbichen. W piśmie z 1376 r. wzmiankowano tutejszego plebana, a w kolejnych z 1399 i 1403 r. wymieniono proboszcza Bernhardta. Pomiędzy 1520 a 1668 r. kościół należał do protestantów. Później, do 1670 r. katolickie nabożeństwa odprawiali w nim jezuici, a po nich augustianie z Żagania. Po sekularyzacji zakonu w 1810 r. świątynia pozostała w rękach katolików.
Dwór w Dybowie wzniesiony z cegły, tynkowany, rozplanowany na rzucie prostokąta, zwrócony jest fasadą w kierunku południowym do wewnętrznego reprezentacyjnego dziedzińca, elewacją północną otwarty do ogrodu
Kościół w Starym Żaganiu został wzniesiony w XII w. i otrzymał wezwanie św. Wincentego. Najstarsza wzmianka potwierdzająca istnienie świątyni dotyczy przekazania w 1284 r. wsi Stary Żagań razem z patronatem nad kościołem klasztorowi augustianów. Do żagańskiego opactwa należał do czasu sekularyzacji klasztoru w 1810 r. W l. 1596-1663 był nieużytkowany, w międzyczasie, w 1626 r., został obrabowany. Odnowę świątyni przeprowadzono w 1670 r. dzięki staraniom opata żagańskiego konwentu augustianów Kaspara Fabritiusa. Podczas tego remontu przebudowano okna, wcześniej, w XV w. prezbiterium przekryto sklepieniem a przykościelny cmentarz otoczono kamiennym murem. W XVIII w. dobudowano zakrystię i kruchtę, oraz wzniesiono barokowe bramki w ogrodzeniu.
Barokowy kościół Matki Boskiej Bolesnej wzniesiony w latach 1691 – 1698 na miejscu starszego. Jednonawowa budowla jest murowana z cegły i otynkowana z przylegającą od zachodu do prezbiterium zakrystią i od wschodu z kruchtą. Sklepienia kolebkowe z lunetami i faliste szczyty korpusu. Od zachodu kościół wieńczy wieżyczka z barokowym hełmem i latarnią.
Dwór w Kamionce, który uważa się za najstarszą część zespołu, zbudowaną w drugiej połowie lub pod koniec XVII wieku prawdopodobnie przez Hansa Christopha von Berge z Niwisk. Został wzniesiony na miejscu starszej, być może średniowiecznej siedziby szlacheckiej, której relikty widnieją jeszcze w części podziemnej. Gruntownej przebudowy obiektu dokonano około połowy XIX wieku. Późnoklasycystyczny dwór, który zachował się do dziś zbudowano z kamienia i cegły na planie prostokąta i nakryto niskim, czterospadowym dachem.
Po 1945 r. założenie zostało przejęte przez Skarb Państwa. W tym okresie pałac w Mycielinie uległ największej dewastacji i bezpowrotnie popadł w ruinę. Ostatecznie został wyburzony na początku lat 60. XX w. Obecnie park i pozostałe budynki gospodarcze są własnością prywatną.
Pałac w Długich, we wschodniej części wsi, barokowy. Wzniesiony w 1740 roku. Jest to piętrowy, kryty dachem mansardowym budynek. Wejście zdobi portal z filarami podtrzymującymi balkon. Po bokach znajdują się oficyny z XIX wieku. Wokół pałacu umiejscowiono park o powierzchni 13,2 ha.
Kościół w Gościeszowicach, pw. św. Katarzyny, murowany z kamienia polnego, cegły i rudy darniowej, zbudowany został w II połowie XIII wieku. W następnych wiekach był wielokrotnie remontowany i przekształcany. Jest to świątynia halowa, jednonawowa. Zachowało się gotyckie wiązanie dachowe, zwane kołkowym. Wnętrze ma płaski strop polichromowany z XVII stulecia i szereg renesansowych płyt nagrobnych z wieku XVI i XVII.
We wnętrzu gościszowskiego kościoła znajduje się gotycki ołtarz w formie pentaptyku, z 1505 roku, zbudowany w warsztacie Mistrza z Gościeszowic, z rzeźbą Matki Bożej z Dzieciątkiem.
Nazwa Heidenschuh odnosi się od XVIII wieku do umocnień na północno-wschodnich zboczach Treutelkopfes koło Klingenmünster.
Obecnie nie ma jasnych wskazań odnośnie nazwy, pełnionej funkcji, jak i czasu powstania fortyfikacji. Zakłada się jedynie ogólnie, że obszar mógł być związany z klasztorem w Klingenmünster. Z uwagi na brak materiałów archeologicznych mogących pomóc w datowaniu (brama i mur są zbudowane z częściowo przetworzonych w późniejszych latach kamieni), wiek powstania datuje się z grubsza na IX / X wiek. Nie można jednak wykluczyć, że założenie jest starsze. Oba różnej grubości mury mogą również świadczyć o wielofazowej rozbudowie.
W sąsiedztwie nieistniejących już zabudowań, do których prowadzi jeszcze zachowany most usytuowane jest mauzoleum grobowe rodziny Hoffmeister. August Hoffmeister to właściciel przedwojennej fabryki pieców, płytek wykładzinowych, ściennych i podłogowych oraz materiałów budowlanych. Wykonywał także roboty żelbetowe, terrazzo, wyroby cementowe i podłogi celubitowe. Posiadał zakład przy obecnej ulicy Elektrycznej w Głogowie.
Kościół pw. św. Wawrzyńca to późnogotycka świątynia z 1297 roku. Razem z wioską do 1810 roku należał do klasztoru klarysek z Głogowa. W XIV i XV wieku oraz w latach 1712, 1791 i 1849 dokonywano jego przebudowy. Ten jednonawowy kościół z kwadratowym prezbiterium otoczony jest murem obwodowym z XVI wieku. Spalony został w czasie działań w wojennych w 1945 roku. Odbudowany w latach 1967-1968, służył do 1988 roku, kiedy to odprawiono ostatnią noworoczną mszę. Obok znajduje się kaplica Góry Oliwnej z XVIII wieku z zachowanymi na stropie polichromiami.
Wróblin Głogowski został wyludniony z powodu bliskiego sąsiedztwa Huty Miedzi Głogów. Obecnie znajduje się w granicach administracyjnych Głogowa i zamieszkuje go jedna rodzina. Na terenie wysiedlonej wioski stoi opuszczony kościół pw. św. Heleny. Interesujący obiekt z bardzo ciekawym wnętrzem, mogącym pomieścić zapewne kilkanaście osób.
Jest to budowla klasycystyczna, salowa, wybudowana w 1810 roku z cegły. W 1964 roku została odnowiona dzięki mieszkańcom Wróblina Głogowskiego, co upamiętnia tablica we wnętrzu. Od zachodu znajduje się wieża. Świątynia jest obecnie nieużytkowana i coraz bardziej niszczeje. Wnętrze budowli jest bardzo zdewastowane
Według różnych źródeł, neoklasycystyczny pałac w Międzylesiu został wybudowany w latach 30. XIX wieku lub około 1870 roku, a rozbudowany pod koniec XIX wieku. Jednocześnie z modernizacją pałacu przekształcono dotychczasowy niewielki park w założenie parkowe o charakterze krajobrazowym. Budynki folwarku w większości pochodzą z 1846 roku. Pierwotna rezydencja, założona na planie prostokąta, zaplanowana była symetrycznie, z wieżą umieszczoną w osi fasady. Tak ukształtowana bryła została następnie przedłużona od północy o dwuosiową część, utrzymaną również w stylu eklektycznym.
Według tradycyjnych przekazów po wylewie Bobru w 1332 roku, gdy na brzegu rzeki został znaleziony krzyż, księżna Matylda, małżonka Henryka IV zwanego Wiernym, na miejscu kaplicy ufundowała świątynię pod wezwaniem Krzyża Świętego.
Lapidarium w Kożuchowie (sepulkralne) należy do jednego z najlepiej zachowanych zespołów rzeźby nagrobnej w Polsce. Powstało w latach 70-tych na terenie byłego cmentarza protestanckiego, na założenie którego gmina ewangelicka dostała pozwolenie w 1634 roku. Cmentarz Św. Trójcy, zlokalizowany na Przedmieściu Żagańskim ( obecnie przy ul.1-go Maja ), użytkowany jeszcze sporadycznie po 1945 roku, był główną nekropolą miasta
Kościół filialny parafii rzymskokatolickiej w Toporowej Cyrhli. Świątynię zaprojektowaną przez Stanisława Witkiewicza rozpoczęto budować w roku 1904, a poświęcono w 1907.
W latach 1749–1752 według projektu Karola Marcina Frantza zbudowano dla Aleksandra Józefa Sułkowskiego otoczony fosą i pięknym parkiem pałac myśliwski. Pałac dawniej zwieńczony był kopułą z obeliskiem, a pod centralnym wnętrzem zachowała się grota z ceramiczną wykładziną ścian. Jest to jeden z wcześniejszych w Wielkopolsce przykładów maison de plaisance(domu przyjemności). Nad wejściem zachował się kamienny herb Sulima. W 1848 roku Niemcy rozebrali kopułę stanowiącą nieodzowny akcent budynku. Po 1919 roku mieściło się w pałacu nadleśnictwo. Dziś mieści się tu Urząd Gminy i muzeum kompozytora Karola Kurpińskiego.
W skład zespołu dworskiego wchodzą: dwór, budynek folwarczny i park krajobrazowy. Zachowane dwa budynki dworu usytuowane po stronie południowej i zachodniej podwórza, ustawione do siebie pod kątem prostym, prawdopodobnie pierwotnie połączone. W katalogu autorstwa S. Kowalskiego budynek I został uznany za dwór obronny powstały w XVI wieku, a drugi obiekt – za oficynę wybudowaną w XVIII wieku. Obie części dworu pełnią obecnie funkcję mieszkalną.
Ruina kościoła w Podgórzycach wzniesionego w XIII wieku z fundacji Henryka Brodatego i Jadwigi.
Od czasu spalenia w okresie wojny 30-letniej pozostaje w ruinie, oczyszczonej i uporządkowanej w XIXw. W tym czasie wzniesiona została tez w południowo-zachodnim narożniku wnętrza ceglana przybudówka z drewnianą dzwonnicą w wyższej kondygnacji. Kościół zbudowany z kamienia polnego, salowy, z trójbocznym zamknięciem od wschodu. Od południa widoczne resztki kruchty.
Ruina gotyckiego kościoła wzniesionego w XIV stuleciu, przebudowanego w 1519, 1561 i 1597 roku oraz powiększonego w XVIII-XIX wieku. Świątynia jednonawowa, murowana z kamienia polnego, z prostokątną wieżą, ze sklepieniem sieciowym w nawie i dwutraktowym krzyżowo-żebrowym ze wspornikami maszkaronowymi w prezbiterium. Zachowała się częściowo gotycka polichromia, drzwi z okuciami, dwa profilowane ostrołukowe portale ceramiczne. Kościół pozostaje w ruinie od 1945 roku.
Zbór ewangelicki, zbudowany w roku 1769. Remontowany w latach 1869, 1907 i 1927. Salowy, murowany z cegły, od wschodu zamknięty trójbocznie.
Strop w zborze zawalił się w kwietniu 2012 roku.
Po wyjeździe niemieckich mieszkańców kościół pozostał w dobrym stanie, lecz nie był użytkowany zgodnie z przeznaczeniem. Początkowo urządzono w nim owczarnię, potem niszczał przemieniając się w ruinę. Utracił ołtarz, organy, ławki, żyrandole, okoliczni mieszkańcy traktowali kościół jako źródło materiałów budowlanych. Gdy dach namiotowy wieży przechylił się, został zwalony. Część więźby dachowej zawaliła się i kościół był pozbawiony ochrony przed deszczem i śniegiem.
Ruina kościoła św. Jakuba w Długich z XIII w. Zbudowany z kamienia polnego. Na początku XVI wieku przeszedł w ręce ewangelików. Większość mieszkańców wsi stanowili protestanci. W 1654 roku kościół ponownie trafił pod opiekę katolików. Z powodu braku wiernych popadł w ruinę. Zniszczenia dopełnił pożar w 1856 r.
Krzyż odkryty przez Muzeum Ziemi Szprotawskiej w 2011 roku w zachodniej części muru otaczającego ruiny kościoła św. Jakuba. Krzyż typu maltańskiego. Rozpiętość ramion wynosi 50 cm.
Nie jest znana data ani powód powstania tego krzyża. Możliwe, że pochodzi on z późnego średniowiecza. Jest to jednak hipoteza nie poparta żadnymi dowodami. Datowanie utrudnia również bardzo prosta forma krzyża, nieposiadającego cech stylowych, pozwalających na przybliżone datowanie metodą analizy porównawczej.
Początkowo w miejscu ogromnej cytadeli znajdował się pawilon wypoczynkowy „Kopuła Wiatrów”, zbudowany na życzenie gubernatora Hatim Ibn Harsama w 810 roku.
Ponad 300 lat później, w 1176 roku, Saladyn otoczył cytadelę murem obronnym i uczynił z niej prawdziwą fortecę. Mameluccy sułtani uczynili ją potem swoją kwaterą główną i wokół niej wznieśli nowe budowle, m.in. pałac At-Kasr al-Ablak i długi na 3400 metrów akwedukt.
Od XIII wieku jezioro Niesłysz, dzięki nadaniom Henryka Brodatego, było w posiadaniu klasztoru cysterskiego w Trzebnicy, wchodząc w skład tzw. klucza dóbr świebodzińskich. Tutejszy majątek przez wieki pozostawał w rękach różnych właścicieli. Ich listę otwiera junkier von Horne, następnie, w XVII wieku są to m.in. dowódca cesarskich wojsk Franz von Kniegge i baron Dankelman. W wieku XVIII włada tu ród von Kalckreuth, a następnie Erazm von Schenkendorff, zaś pod koniec wieku Fryderyk von Rabenau. XIX wiek ponownie przyniósł częste zmiany własnościowe, które były wynikiem wprowadzanych reform i zmian w niemieckim rolnictwie.
Wznoszący się w południowo-wschodniej części wsi późnobarokowy pałac Szołdrskich z lat 1775-1785, parterowy z piętrową częścią środkową mieszczącą wielką salę balową. Jego twórcą jest zapewne wybitny architekt Ignacy Graff z Rydzyny. Wewnątrz zachowały się częściowo oryginalne dekoracje sztukatorskie. Przy północnej ścianie dworu rośnie pomnikowa grupa pięciu cisów o obwodzie do 110 cm.
W południowo-zachodniej części wsi wznosi się pałac, zbudowany przez rodzinę Petzel, pod koniec XIX wieku. Pałacyk został rozbudowany po roku 1911. W chwili obecnej mieści się nim szkoła podstawowa. Jest to budowa eklektyczna, nawiązująca do form klasycystycznych, starsza, środkowa część jest dwukondygnacyjna, trzecią kondygnację tworzą wieże nakryte ostrosłupowymi dachami.
Pałac zbudowany w 1884 r. przez berlińskiego architekta Otto Marcha dla Aleksandra Ceasara. Pałac zaprojektowany wg wzorów angielskich (styl Queen Anne Revival, neorenesansowy z elementami gotyku) składa się z kilku brył z ryzalitami. Częściowo dwupiętrowy, częściowo parterowy z mieszkalnym poddaszem. Główny korpus pokryty dachem czterospadowym z licznymi kominami. Wyróżnia się czterokondygnacyjna wieża z nakryta daszkiem z latarnią zwieńczoną ostrosłupowym smukłym daszkiem. Ściany pałacu ozdobione cegłami klinkierowymi i medalionami ze scenami alegorycznymi oraz liczne ozdobne elementy kute z żelaza. Przy wejściu głównym rzeźby dwóch psów, nad drzwiami balkon i dekoracja ceramiczna z dat ą 1887 i monogramami A.C. i M.H..
Dwór w Gołanicach, barokowy, prawdopodobnie z początku XIX w. (lub końca XVIII w.) wybudowany dla Andrzeja i Ludwiki z Krzyckich Skórzewskich. Przebudowany w połowie XIX w., rozbudowany o prostopadłe skrzydło w części wschodniej pod koniec XIX w. Wystawkę na osi elewacji ogrodowej zwieńczono neorenesansowym szczytem. Budynek parterowy, o konstrukcji szkieletowej, z wysokim polskim dachem łamanym, pokrytym łupkiem (dawniej gontem), z wystawkami i oknami powiekowymi. W środkowej części dworu piętrowe pseudoryzality ze szczytami o falistych spływach.
Dwór klasycystyczny wzniesiony w połowie XIX w. dla rodziny niemieckiej Förster, przebudowany ok. 1900 r. Dwór piętrowy, nakryty dachem czterospadowym. Wzniesiony na planie prostokąta z niższą parterową przybudówką. Pośrodku elewacji frontowej znajduje się pozorny ryzalit, poprzedzony gankiem wspartym na czterech filarach, powyżej których znajduje się taras. Na wysokości piętra cztery pilastry zwieńczone tympanonem z okulusem pośrodku.
Pierwszy kościół drewniany, po raz pierwszy wzmiankowany został w 1404 roku. W 1524 roku kościół został przejęty przez ewangelików. Jednak w wyniku wojny 30-letniej protestanckie świątynie były zwracane katolikom. W Sławie urządzono wyścig konny, decydujący do kogo należeć ma kościół. Wygrali go katolicy, a dwie podkowy zdjęte z kopyt zwycięskiego konia przybito do okien na zewnątrz świątyni.
Kościół pomocniczy pw. św. Józefa Oblubieńca, kościół bracki, obecnie pomocniczy, powstał w latach 1690 – 1696, przy udziale budowniczych M. Urbana z Lubawki i M. Kleina z Nysy. Jest to budowla jednonawowa, z rzędami płytkich kaplic przylegających do nawy od strony wschodniej i zachodniej i z emporami ponad nimi, głęboki chór zakonny zakończony absydą od północy, fasada ze spływami walutowymi w szczycie i kamiennymi rzeźbami w niszach. Wnętrze kościoła nakryte sklepieniem kolebkowym z lunetami i w całości pokryte, wraz z chórem i kaplicami bocznymi freskową dekoracją malarską autorstwa M. Willmanna. We wnętrzu wyposażenie z czasów budowy.
Krzyż pokutny w Krzeszowie, przy drodze z Krzeszowa do Kamiennej Góry, około 10 metrów od drogi. Jego wymiary to: 130 x 96 x 30 cm. Wykonany jest z piaskowca.
Od strony zachodniej na krzyżu wyryty był wizerunek miecza. W późniejszym okresie wyryto wgłębienie o szerokości około 18 cm i głębokości około 7 cm. Pozostał więc widoczny jedynie fragment miecza (jelec). Szerokość jelca – 40 cm.
Sanktuarium maryjne (otoczony kultem obraz „Madonna z Dzieciątkiem” z I połowy XIII wieku – najstarszy obraz maryjny w Polsce, ufundowany prawdopodobnie przez fundatora klasztoru – Bolka I i ukoronowany papieskimi koronami przez Jana Pawła II w Legnicy 2 czerwca 1997). Za prezbiterium, we wzniesionej w latach 1735–1747 kaplicy o rokokowym wnętrzu, znajduje się mauzoleum Piastów świdnickich: Bolka I i Bolka II (XIV wiek).
Poprzedni kościół w Kurowie Wielkim wzmiankowano w 1376 r. Obecny, gotycki wzniesiono w latach 1495-97 z fundacji Bernharda Gorschimko. Od ok. połowy XVI w. do 1654 r. kościół znajdował się w rękach ewangelików. Założony jest na planie jednonawowym z węższym i niższym prezbiterium oraz z wieżą od północy. Od północy w 2 poł. XVI w. dobudowano tzw. kaplicę Dalkowską, która dziś pełni rolę kruchty. Kościół zawiera niezwykle bogate wyposażenie, stworzone w głównej mierze przez protestantów w XVI i XVII w. Należy do nich nie spotykana w innych świątyniach liczba płyt nagrobnych i epitafiów – 44, z czego ponad 30 dotyczy okresu przed 1654 r. Najciekawsze z nich znajdują się w Kaplicy Dalkowskiej (m.in. nagrobek Heleny von Lest), a pozostałe na ścianach kościoła i na ogrodzeniu. Ponadto we wnętrzu znajdują się elementy luterańskiego wystroju świątyni: ambona (1625 r.), chrzcielnica (1607 r.), empory i loże (pocz. XVII w.), a także barokowe ołtarze i polichromowany strop z XVIII w. Z epoki średniowiecza pochodzą m.in. freski odkryte na ścianie północnej.
Kościół pw. św. Marcina w Poznaniu – znajduje się na skrzyżowaniu ul. Święty Marcin i al. Marcinkowskiego. Niewielką świątynię wzniósł prawdopodobnie książę Przemysł I w 1240, choć powstanie samej parafii tonie w mrokach historii pomiędzy XI a XIII wiekiem.
Pałac Działyńskich w Poznaniu znajduje się na posesji Stary Rynek 78. Powstała w latach 1773 – 1776 w miejscu dwóch istniejących tu poprzednio kamienic. Jego pierwszym właścicielem był Władysław Roch Gurowski – marszałek wielki litewski. W 1808 znalazła się w posiadaniu rodu Działyńskich których własnością pozostawała do 1880 roku, gdy zmarł bezpotomnie Jan Kanty Działyński. Następnym właścicielem był Władysław Zamoyski, który włączył pałac w stworzoną przez siebie Fundację Zakłady Kórnickie przekazaną w 1924 narodowi polskiemu. Podczas walk w 1945 budynek doszczętnie spłonął. Odbudowano go w latach 1953 – 1957 zaniechano jednak odtworzenia skrzydła zachodniego i ogrodu francuskiego twierdząc, że były one wyrazem „kaprysu możnego właściciela” stanowiącego „wsteczny układ urbanistyczny”.
Pałac Górków w Poznaniu – obecnie siedziba Muzeum Archeologicznego, powstał w latach 1545-1549 w wyniku przebudowy kilku należących do Andrzeja II Górki gotyckich kamienic.
Zespół zabudowań zwany tradycyjnie Pałacem Górków zajmuje południowo-wschodni, narożnikowy blok przyrynkowy Starego Miasta, wyznaczony ulicami: Wodną, Klasztorną, Kozią i Świętosławską. Stan ten wytworzył się jednak znacznie później w wyniku kolejnych zmian własnościowych i architektonicznych. Pierwotnie pałac powstał na wschodniej połowie bloku, wznosił się – najprawdopodobniej – na czterech średniowiecznych parcelach: dwóch frontowych, od strony ul. Wodnej, położonych prostopadle (wąską stroną) do tej ulicy oraz dwóch tylnych, o dłuższych bokach równoległych względem ul. Wodnej.
Zamek Cesarski w Poznaniu (niem. Königliches Residenzschloß) – powstał według projektu Franza Schwechtena, w którym wiele elementów wprowadzono na życzenie Wilhelma II. Cesarz osobiście ustalił szczegółowy plan swojej nowej rezydencji.
Zamek Królewski w Poznaniu – najstarsza zachowana rezydencja królewska w Polsce. Wzniesiony przez Przemysła II, następnie wielokrotnie rozbudowywany. W czasach Kazimierza III Wielkiego największy świecki obiekt w Królestwie. Zamek był świadkiem wielu wydarzeń historycznych. W 1493 r. złożył tu Królowi Polskiemu hołd lenny Wielki Mistrz Krzyżacki Hans von Tieffen. Zamek został częściowo zniszczony w czasie wojny północnej, od tego czasu odbudowany tylko szczątkowo. Obecnie podejmowane są działania na rzecz przywrócenia części południowej.
Bazylika kolegiacka Matki Boskiej Nieustającej Pomocy i św. Marii Magdaleny w Poznaniu (także pod nazwą: Fara Poznańska, od niem. Pfarre, Pfarrei, Pfarrkirche czyli probostwo, parafia) – barokowy kościół farny i zarazem kolegiacki pod wezwaniem św. Stanisława Biskupa Męczennika w Poznaniu, należący do parafii MB Nieustającej Pomocy i św. Marii Magdaleny, znajdujący się przy ul. Gołębiej, w jej południowej pierzei, u wylotu ul. Świętosławskiej.
W 1455 poznański mieszczanin Maciej Czarny mając poparcie biskupa Andrzeja Bnińskiego przekazał ziemię bernardynom. Zakonnicy przybyli do miasta w Boże Narodzenie 1456 i w krótkim czasie zbudowali drewniany kościół. Już w 1470 ruszyła budowa murowanej świątyni. Kościół w stylu późnego gotyku został konsekrowany w 1473. Świątynia otrzymała wezwanie: Świętego Krzyża, Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny i Świętych Andrzeja, Franciszka i Bernarda ze Sieny, zaś jego fundatorem został biskup Andrzej. W 1487 ustanowiono tu kustodię, co wiązało się z poszerzeniem władzy gwardiana, który odtąd nosił tytuł kustosza na okoliczne klasztory zgromadzenia.
