Pałac w Trzebiechowie – (niem. Trebschen), w centrum miejscowości, w powiecie zielonogórskim, w województwie lubuskim, w Polsce.
nr rej.: 212 z 27.03.1961
Pałac w Trzebiechowie – (niem. Trebschen), w centrum miejscowości, w powiecie zielonogórskim, w województwie lubuskim, w Polsce.
Rycerskie dobra w Trzebiechowie od XV wieku do 1724 roku należały do rodziny Troschke. Ich staraniem w XVI lub XVII wieku powstał tutaj dwór, w miejscu dzisiejszego pałacu. W 1724 roku majątek został zlicytowany i przeszedł na własność Henryka Reuss-Schleiz i od tej pory, aż do II wojny światowej, miejscowość należała do rodziny von Reuss, wywodzącej się z linii Plauen.
Pewne prace budowlane przy renesansowym dworze prowadzone były w pierwszej połowie XIX wieku. Ich zakres był zapewne skromny, bo dziedzice mieszkali wówczas poza Trzebiechowem. W latach siedemdziesiątych osiadł tutaj kolejny Henryk Reuss (imię to było w rodzinie powielane) i on w 1876 roku rozpoczął prace związane z przekształceniem dworu w rezydencję. Skrzydło boczne dobudowane zostało w 1902 roku, staraniem kolejnego członka rodu.
Trzebiechowski zespół pałacowo-parkowy w obecnym kształcie powstał w nurcie francuskiej architektury rezydencjonalnej XVIII wieku. Posiada on nie tylko charakterystyczną dla tego typu założeń architekturę, ale i całość rozplanowania z pałacem w centrum i rozmieszczonymi na jego osiach ogrodem, placem i dziedzińcem. Również w ukształtowaniu fasady należy dopatrywać się proweniencji we francuskiej barokowej architekturze rezydencjonalnej.
Pałac założony jest na planie litery „L”, z czworobocznymi wieżami przy północnym boku i w skrzydle południowym. Rozczłonkowaną bryłę tworzą cztery odmienne segmenty zróżnicowane formą i gabarytem. Akcenty pionowe tworzą sylwetki wież oraz wyniesione ponad kalenicę nakrycie partii pseudoryzalitów. Obiekt jest w całości podpiwniczony, w obu skrzydłach dwukondygnacyjny, nakryty dachami mansardowymi, wieże namiotowymi. Trzynastoosiowe elewacje głównej części rozczłonkowane zostały – wysuniętymi z lica – wyższymi ryzalitami pozornymi oraz boniowanymi pilastrami, a w poziomie – partią cokołu i profilowanymi gzymsami – kordonowym i wieńczącym. Rozstawione w symetrycznym układzie okna, prostokątne, z wyjątkiem ryzalitów, gdzie występują też zamknięte półkoliście (piętro), mają obramienia z kluczem oraz nadproża w postaci odcinka profilowanego gzymsu. Wejście główne w trzyosiowej partii ryzalitu fasady oraz flankujące je okna otrzymały oprawę plastyczną w postaci pilastrów. W partii pierwszego piętra, nad wejściem, znajduje się balkon i trzy okna typu porte-fenêtre, ujęte pilastrami. Wchodząca w partię dachu trzecia kondygnacja zwieńczona jest malowniczą wystawką, wyniesioną w poziom hełmowego nakrycia partii ryzalitów. Elewacja ogrodowa ukształtowana jest podobnie, z wyjątkiem górnej części, gdzie występuje jedno duże okno.
Zespół pałacowo-parkowy w Trzebiechowie, w skład którego wchodzą: pałac w stylu rezydencji francuskich (siedziba szkoły), park dworski w stylu angielskim, położony wokół pałacu, a także zabytkowa oficyna z początku XIX wieku – siedziba Urzędu Gminy oraz dawna ujeżdżalnia – obecnie hala sportowa – są własnością Urzędu Gminy Trzebiechów.
Pałac posiada reprezentacyjną bramę wjazdową na osi pałacu, której projekt wykonał osobiście książę Henryk VII. Umieszczono na niej stojące na tylnych łapach lwy, które trzymają herby księcia Henryka VII i jego małżonki księżnej Marii Aleksandriny oraz dwie daty 1876 i 1901 rok.
Pałac wystawiony na sprzedaż w zamian za wybudowanie nowego Zespołu Edukacyjnego (Gimnazjum, Szkoła Podstawowa, Przedszkole) /2019/
