Dwór w Rudzinach – (niem. Reuthau), w centrum miejscowości, na północnych obrzeżach parku, w powiecie żagańskim, w województwie lubuskim, w Polsce.
nr rej.: 1902 z 10.09.1965
Dwór w Rudzinach – (niem. Reuthau), w centrum miejscowości, na północnych obrzeżach parku, w powiecie żagańskim, w województwie lubuskim, w Polsce.
Rudziny wzmiankowane były po raz pierwszy w 1346 roku jako Rutyn. W tym czasie właścicielami wsi była rodzina von Kittlitz. W 1421 roku majątek należał do Mikołaja Lupticza (von Lutwitz) i jego brata. Ród von Lutwitz zarządzał posiadłością do 2. poł. XVII wieku. Pod koniec tego stulecia majątek w Rudzinach był już własnością rodziny von Logau, o czym świadczyła wjazdowa brama triumfalna ozdobiona nazwiskami Fryderyka von Logau, jego małżonki Marii Elizy z domu von Redern, ich herbami oraz datą MDCXIIX (1698). Rudziny pozostały własnością von Logau do początku XX wieku. W 1898 roku umarła ostatnia z rodu, hrabina von Logau und Altendorf. Na mocy jej testamentu pałac i folwark zostały przekazane na potrzeby pensji dla dziewcząt szlacheckich w Przecławiu. W 1912 roku jako opiekun majątku wymieniany był właściciel Suchej Dolnej, Prezes Izby Rolniczej Prowincji Śląsk, Herming von Klitzing.
Dwór w Rudzinach został wzniesiony w 1. poł. XVI wieku przez ród von Lutwitz, w odległości ok. 170 m na południowy zachód od istniejącej tu wcześniejszej, średniowiecznej siedziby rycerskiej. Z końcem XVII wieku, a następnie w 2. poł. XVIII i początkach XIX wieku, rezydencja była przebudowywana. W wyniku prowadzonych prac budowli nadano cechy pałacu w stylu klasycystycznym.
W ostatecznym kształcie rezydencja była obiektem założonym na planie prostokąta, z elewacją frontową zwróconą na wschód, ku folwarkowi. Okazałą, dwukondygnacyjną budowlę, posadowioną na wysokich piwnicach, nakrywał dach czterospadowy z powiekami. Dziewięcioosiowa fasada w części środkowej zwieńczona była trójkątnym naczółkiem z okulusem. Elewację frontową artykułowały w poziomie gzymsy profilowane w tynku: cokołowy, podokienny i wieńczący. Prostokątne otwory okienne na wydatnych parapetach, ujęte były w profilowane opaski. Wejście główne, umieszczone w osi fasady, zwieńczone trójkątnym naczółkiem, poprzedzały szerokie schody wachlarzowe. Elewacje boczne były sześcioosiowe, zaś elewacja zachodnia, dziewięcioosiowa. Jej nieregularny układ osi i okna o niejednakowych rozmiarach zdradzały wcześniejszą metrykę obiektu i świadczyły o przeprowadzonych przebudowach. Wnętrze, o zróżnicowanej ilości traktów, posiadało pomieszczenia połączone amfiladowo. Na parterze znajdowały się pomieszczenia reprezentacyjne, w centralnej części zaś obszerna klatka schodowa. W pałacu zachowane były relikty starszej siedziby, m.in. okienka piwniczne, schody wykonane wewnątrz grubości muru, sklepienia kolebkowe z lunetami w piwnicach oraz krzyżowe w północno-zachodniej części przyziemia.
Po II wojnie światowej majątek przeszedł pod zarząd Państwowego Zarządu Nieruchomości Ziemskich, potem PGR, Zakład Rolny Rudziny. Pałac opuszczony w latach 60. XX wieku popadł w ruinę. Do dnia dzisiejszego ocalały jedynie mury obwodowe rezydencji.
