Kościół św. Andrzeja Apostoła w Szprotawie

Zwiedzone: 28 marca 2021

Obiekt zabytkowy

nr rej.: 45 z 20.01.1976

Kościół św. Andrzeja Apostoła w Szprotawie
marzec 2021

Położenie:

Kościół św. Andrzeja Apostoła w Szprotawie – (niem. Sprottau), w dzielnicy Iława (Sowiny), dawniej osobnej miejscowości, obecnie wchłoniętej przez miasto Szprotawa, na zachód od centrum, w powiecie żagańskim, w województwie lubuskim, w Polsce.

Opis:

Historia

Kościół św. Andrzeja Apostoła w Szprotawie powstał w I połowie XIII wieku, najprawdopodobniej w miejscu dawnego kultu pogańskiego boga Flinsa, którego czciła miejscowa ludność słowiańska zamieszkująca Iławę. Najstarsza wiadomość źródłowa pochodzi z 1295 r. i dotyczy proboszcza kościółka „Plebanus Gyslerus de Ylavia”. W 1318 roku ówczesny biskup wrocławski Henryk – przekazuje zgromadzeniu sióstr Magdalenek w Szprotawie patronat nad świątynią. Magdalenki sprawują pieczę nad kościołem, aż do momentu sekularyzacji klasztoru w 1810 roku. W 1965 i 1996 r. poddany był renowacji.

Architektura i wnętrze

Budowla romańska. Zbudowana z cegły (ułożonej w wątku wendyjskim, obecnie ukryta pod tynkiem) i piaskowca (portal). Budowla powstała jako jednonawowa, orientowana, zakończona czworobocznym prezbiterium o wewnętrznych wymiarach 6,6 x 5 metra z półkolistą apsydą. Charakterystycznym elementem są romańskie grube mury mierzące od 1,1 m. w apsydzie, do 1,3 m w nawie. Początkowo miał 12 m długości i 7 m szerokości, w XV w. przedłużony w kierunku zachodnim w stylu gotyckim (przypory). W XIX wieku dobudowano do kościoła zakrystię od strony północnej i kruchtę południową. Całość przekryta dachem dwuspadowym, tylko zakrystia pulpitowym. Nawa kryta drewnianym stropem, prezbiterium przykryte kolebką przechodzącą nad apsyda w konche. Zachowały się trzy romańskie okna w apsydzie oraz zamurowane okno północne w prezbiterium.

Wnętrze świątyni kryje cenne zabytki, min:

  • późnogotycki ołtarz szafowy – pentaptyk
  • portal z piaskowca z trójskokowymi ościeżami, spotykany jeszcze tylko w czterech kościołach na Śląsku, między innymi w kościele św. Idziego we Wrocławiu
  • kamienna romańska chrzcielnica, która do niedawna stanowiła wsparcie dla ambony, wtopiona w betonową posadzkę. Jej misa ma owalny kształt, trzon zaś przekrój koła; nieznany artysta ozdobił ją skromnym ornamentem. Dziś możemy podziwiać tę chrzcielnicę dzięki gruntownym pracom konserwatorskim całego budynku mającym miejsce w 1999 roku.

W granicach murów kościelnych stoi brama–wieża cmentarna z XV w., murowana, od trzeciej kondygnacji szachulcowa. Niegdyś mieścił się tu także cmentarz.

Kościół św. Andrzeja wyznacza granice budownictwa średniowiecznego dawnej śląskiej dzielnicy, co związane jest bez wątpienia z zakorzenionym już w XIII wieku osadnictwem na tych terenach.

Jedno ze szprotawskich podań mówi o czczeniu w dawnych czasach bożka Flinsa na wzgórzu, gdzie obecnie stoi kościół św. Andrzeja.

na podstawie

Wikipedii

Opis powstał na podstawie:

Kościół św. Andrzeja w Szprotawie
Zobacz

Galeria:

Inne zabytki w województwie lubuskim:

Komentarze:

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *

Witryna wykorzystuje Akismet, aby ograniczyć spam. Dowiedz się więcej jak przetwarzane są dane komentarzy.

ZACZEKAJ !

Jest jeszcze tyle do zobaczenia:

Ostatnio dodane:

Losowe wpisy: