Pałac w Świniarach został wybudowany przez Stolbergów w 1845 roku, na północno–wschodnim skraju wsi, w miejscu dawnego trzyskrzydłowego zamku, według projektu radcy budowlanego Fleischingera. Na poczatku XX w. mieściło się w nim sanatorium.
Wieś wzmiankowana już w XIII w. Zamek wzniósł na początku XVI w. Siegmund von Zedlitz na miejscu wcześniejszej budowli. Była to regularna budowla na planie czworoboku o wymiarach 24 x 27 m, zbudowana z kamiennych ciosów, prawdopodobnie dwukondygnacyjna. Dziedziniec otaczały trzy skrzydła mieszkalne, czwarty bok zamknięty był murem, w którym znajdowała się brama.
Od połowy XVII w. aż do końca II wojny światowej właścicielami pałacu była rodzina von Hattzfeld. Melchior von Hattzfeld, feldmarszałek austriacki, dokonał przebudowy zamku na okazały barokowy pałac w II poł. XVII wieku lub na początku XVIII w. Średniowieczne budynki z wyjątkiem wieży zostały zburzone. Pałac w Żmigrodzie zmodernizowano w XVIII w. Architektem nowego, klasycystycznego skrzydła, był Carl Gotthard Langhans.
Zamek w Żmigrodzie wspominano po raz pierwszy w 1296 r. Przypuszcza się, że była to jeszcze budowla drewniana. Następna informacja o castrum należącym do książąt oleśnickich pochodzi z 1375 r. Była to budowla na planie nieregularnym ze stojącą od północy wieżą i bramą wjazdową od południa, stojąca wśród rozlewisk rzeki Baryczy i otoczona fosą.
Pierwotny drewniany zamek powstał w 1157 roku zbudowany przez księcia Władysława II Wygnańca. Murowany z cegły zamek na planie rombu wybudował na początku XIV w książę oleśnicki Konrad I. Zamek połączony był z fortyfikacjami miejskimi, a wieża bramna znajdowała się poza murami. W 1524 roku właścicielami zostali książęta legniccy.
Zamek książęcy wzniesiony w XIV w. na miejscu grodu książęcego przez książąt oleśnicko –głogowskich. W 1432 roku bezskutecznie oblegany przez husytów. Od 1520 roku stanowił własność biskupa wrocławskiego Jana Turzona, następnie we władaniu książąt legnicko-brzeskich. Zniszczeniu uległ w czasie wojny trzydziestoletniej w 1759 r. przez wojska austriackie. Odbudowany został w stylu barokowej rezydencji. Północne skrzydło z kaplicą zostało rozebrane.
Gród w Rokitnicy na prawym brzegu rzeki Kaczawy powstał w pierwszych latach XIII w. z inicjatywy księcia Henryka I Brodatego. Pierwsze kamienne mury zaczęto wznosić w połowie XIII w. W drugiej połowie XIII w. wzniesiono murowany budynek mieszkalny od strony północnej. Z 1319 roku pochodzi informacja o kaplicy zamkowej. Zamek pełnił funkcje komory celnej na trakcie Legnica–Lwówek Śląski i strzegł pobliskich terenów złotonośnych. W XV w. stał się siedzibą rycerzy – raubritterów, w wyniku czego został zdobyty i zniszczony przez mieszczan wrocławskich i świdnickich w 1451 roku. Nigdy nie został odbudowany.
Zamek w Jaworze – pierwotna warownia powstała prawdopodobnie w połowie XIII w. wzniesiona przez księcia świdnicko-jaworskiego Bolka I. Założenie wieloboczne, otoczone kamiennym murem pełniło do 1368 roku rolę siedziby książąt świdnickich, a potem przez krótki czas było w posiadaniu księżnej Agnieszki, po której Jawor przejęli niemieccy możni. Wielokrotnie przebudowywany i odbudowywany po zniszczeniach (np. z wojny trzydziestoletniej) stracił swój wygląd średniowiecznej warowni. Od roku 1764 r. aż do końca II wojny światowej pełnił rolę więzienia. Zachowany zamek kryje w swym murach ślady pierwotnej zabudowy.
Dwór pierwotny z epoki renesansu powstał w 1540 r. Powiększany z przerwami do 1612 r. (data na sygnaturce), restaurowany w XVIII i XIX w., stanowi budowlę dwukondygnacjową, założoną na rzucie podkowy o nieregularnych fasadach z ozdobnymi szczytami i dekoracją sgraffitową, z ryzalitami i wykuszami na narożnikach. Ostatnia restauracja z 1899 r. zniszczyła niestety szereg autentycznych detali. Całość otoczona jest fosą z wodą, przez którą prowadzi kamienny most z XVIII w.
Zamek Piastowski w Chojnowie zbudowany w drugiej połowie XIII w., całkowicie przebudowany po spaleniu przez husytów w latach 1546-1548, przez nadwornego architekta Piastów legnicko-brzeskich Franciszka Parra (Pario). Z tego czasu pochodzi portal położony nad drzwiami wejściowymi z popiersiami Fryderyka III i jego żony Katarzyny Meklemburskiej. W XVIII w. po wielkich pożarach w Chojnowie, zamek został w połowie rozebrany, nie spaliło się jedynie skrzydło północno-zachodnie. Obecnie mieści się w budynku Muzeum regionalne.
Gród wraz z zamkiem myśliwskim wzmiankowany był w 1286 r. W XV w. dokonano jego rozbudowy. Wielokrotnie przebudowywany w XVI, XVII i XIX w. Od 1917 r. należał do hrabiego Rittenberg. W 1935 r. mieściła się w nim siedziba urzędu pracy. Zniszczenia wojenne spowodowały, że od 1955 r. pozostaje nieużytkowany i popada w ruinę. Zachowały się mury budowli oraz resztki fosy.
Budowa gotyckiego zamku rozpoczęła się w XIII w. na rozkaz księcia świdnicko–jaworskiego Bolka I Surowego i stał się siedzibą książąt legnickich. W 1444 roku został sprzedany niemieckiej rodzinie Dornheinów jako lenno. Szybko przechodził z rąk do rąk. Po nich mieli tu swoją rezydencję kolejno Nostitzowie, Stoschowie i Dohnowie. Na początku XVIII wieku zamek należący do Melchiora Gotloba został przebudowywany na barokową rezydencję w latach 1728-1732
Zamek znajduje się na szczycie wzniesienia (422 m n.p.m., na skale wznoszącej się 25 m powyżej poziomu terenu. Istnieje kilka hipotez dotyczących jego powstania. Wspomina się o rodzinie Talkenbergów, jako budowniczych zamku, rycerzach raubritterach, a także wymienia się Henryka Brodatego, który jakoby miał postawić zamek w celu wzmocnienia południowych rubieży swego księstwa. Przed 1368 rokiem zamek przeszedł w posiadanie rodziny Dalach-Talkenberg
W środku wsi znajduje się renesansowa rezydencja z drugiej połowy XVI wieku. Wybudował ją Ramfold von Talkenberg. Był bodaj największym szesnastowiecznym założeniem obronnym na Śląsku. Przebudowywany dwukrotnie – w XVIII i XIX wieku, a w 1967 roku został odrestaurowany. Składa się z trzech dwukondygnacyjnych skrzydeł z wewnętrznym dziedzińcem ozdobionym pięknymi krużgankami, których arkady wsparte są na jońskich kolumnach. W narożach znajdują się schody.
Zamek w Gościszowie wzmiankowany jest już w 1294 roku, wzniesiono go zapewne niewiele wcześniej. W końcu XIV wieku został przebudowany, jednak obecną formę otrzymał podczas kolejnej przebudowy – z 1603 roku. Zachowano wtedy część pierwotnych fragmentów, jednak cały zespół otrzymał styl późnorenesansowy.
Już w XIV wieku istniał tu zamek, wzmiankowany w 1348 r. Został zniszczony przez husytów w 1428 r., w 1513 r. natomiast Adam von Lest zbudował na jego miejscu renesansowy dwór, rozbudowany na początku XVII wieku. Powstała wtedy okazała rezydencja z widokową loggią kolumnową (zamurowaną w XVIII w.) i klatką schodową w wieżowej dobudówce. W drugiej połowie XVII w. dobudowano zachodnie skrzydło i przedłużono główny korpus w kierunku północnym. Dzisiejszy wygląd pałac otrzymał na przełomie XVIII i XIX w.
Barokowy dwór w Mirocinie Górnym wzniesiono pod koniec XVII wieku z inicjatywy ówczesnego właściciela Georga Gottharda von Dyherrn. Powstał prawdopodobnie na zrębach starszej budowli. Świadczy o tym m.in. położenie na wyspie, kamienne mury piwnic i jedno sklepienie. W otoczeniu pałacu założono ogród. Na przełomie XVIII i XIX w. dwór uległ przebudowie, a część ogrodu zamieniono na park krajobrazowy. Dwór przez blisko 200 lat pozostawał główną siedzibą rodu von Dyherrn. W XIX w. w efekcie braku porozumienia między rodziną przy podziale wcale niemałego majątku, stał się on własnością berlińskiego banku.
Dwór w Chotkowie pochodzi z połowy XVI w. Pierwotnie była to renesansowa budowla o trzech kondygnacjach, murowana z kamienia, otoczona fosą i murem mającym cztery basteje w narożnikach. W 1709 roku został przebudowany w stylu barokowym z inicjatywy Jerzego von Prosskau.
Pierwsze informacje o wsi pochodzą z początków XIV wieku. Źródła mówią o istnieniu tam siedziby rycerskiej, która nieużytkowana, popadła w końcu średniowiecza w ruinę. Początkowo Bobrzany połączone były z Chichami, a bezpośrednie sąsiedztwo z Janowcem spowodowało, że wybudowaną w latach 1544-1560 na fundamentach starszej wieży rezydencje, określano jako zamek w Chichach Górnych lub Janowcu.
Wieża rycerska w Dzietrzychowicach, wsi założonej w 1220 roku, należy do XIV-wiecznych, świeckich budowli obronnych znanych z terenu Łużyc i Dolnego Śląska.
Kościół pw. Matki Boskiej Gromnicznej w Kożuchowie został wybudowany w połowie XIII wieku jako skromna, kamienna, jednonawowa budowla (wg legendy miał powstać z fundacji Bolesława Krzywoustego już w 1125 roku). Pierwsza wzmianka pochodzi z 1272 roku z dokumentów księcia Henryka III głogowskiego. Po zniszczeniu w pożarze w 1339 r. został odbudowani i jednocześnie powiększony.
Od połowy XIII wieku Kożuchów należał do dzielnicy Piastów głogowskich, przez krótki czas był siedzibą książęcą i w tym czasie, zapewne przed 1415 rokiem został zbudowany murowany zamek w Kożuchowie. Mury wzniesiono z kamienia narzutowego w układzie warstwowym, w wyższych partiach z cegły.
Historia tej wioski, położonej 3 km na wschód od Gostynia, sięga średniowiecza. W ciągu swych długich dziejów Dreżewo należało do wielu właścicieli. Ostatnim był ród von Boninów. XIX-wieczny pałac stoi na niewielkim wzniesieniu i udaje budowlę obronną.
Wśród lasów leży Świerzno, wieś spora i niezbyt ładna, ale szczycąca się jednym z najcenniejszych zabytków na Pomorzu. Od średniowiecza aż do XVIII w. okolice te należały do rodziny Flemmingów, zaliczanej do najpotężniejszych pomorskich rodów.
Nieco na uboczu stoi ryglowy dwór Flemmingów, którego budowa rozpoczęła się w l połowie XVIII w.
W niewielkiej miejscowości, która od XIV wieku aż po wiek XX należała do potężnego pomorskiego rodu von Plötzów, stoi przy głównej drodze okazały eklektyczny pałac, mieszczący obecnie szkołę podstawową. Pałac, zbudowany pod koniec XIX w., ma niekonwencjonalną bryłę i ozdobiony jest fantazyjną wieżyczką. Nad wejściem widnieją inicjały i herb dawnych właścicieli.
Pałac Rybokarty wraz z wystrojem stanowi typowy przykład stylowych przemian dworskiej rezydencji z 2. połowy XVIII w. Rozbudowany w ciągu XIX i XX wieku w stylu angielskiego neogotyku. Wystrój wnętrz pochodzi z około 1903 roku, kiedy to miała miejsce druga faza przebudowy pałacu. Wówczas przedłużono korpus pałacu w kierunku południowym o jedną oś.
Niewielka miejscowość od momentu powstania w średniowieczu aż do końca II wojny światowej należała do rodziny von Brockhüsenów. We wsi wznosi się XIX-wieczny pałac wystawiony przez von Brockhüsenów na miejscu średniowiecznego zamku. Pałacyk, obecnie zajmowany przez szkołę, ma od frontu ganek, nad którym znajduje się fronton z rodowym herbem, z boku przeszkloną oranżerię i taras, a od strony ogrodu – pięcioboczny wykusz. Z dawnego parku pozostały pojedyncze drzewa i krzewy magnolii.
Most na rzece Odrze w pobliżu miejscowości Stany powstał w 1907 roku w czasie budowy linii kolejowej Nowa Sól – Wolsztyn. Umiejscowiono go w pobliżu starej przeprawy promowej. Prace przeprowadziła znana firma Beuchelt z Zielonej Góry. Stal do budowy mostu sprowadzono z Rudy Śląskiej. Przęsła mostu zaprojektowano w formie kratownicy równoległej co w tym czasie było już konstrukcją przestarzałą. Ze względów ekonomicznych stosowano już z powodzeniem kratownice paraboliczne. Na obu końcach mostu umieszczono na filarach po dwa zespoły ceglanych strażnic – blokhauzów w formie neogotyckich wież.
Zamek Królewski na Wawelu był na przestrzeni wieków wielokrotnie rozbudowywany i odnawiany. Liczne pożary, grabieże i przemarsze obcych wojsk, połączone z niszczeniem rezydencji, powodowały, iż obiekt wielokrotnie odbudowywano w nowych stylach architektonicznych, oraz remontowano jego szatę zewnętrzną, a także przekształcano i zmieniano wygląd, i wyposażenie wnętrz.
Zamek Dunajec – średniowieczna warownia znajdująca się na prawym brzegu Jeziora Czorsztyńskiego we wsi Niedzica Zamek, na obszarze Polskiego Spisza lub Zamagurza (Pieniny Spiskie). Zamek ten został wzniesiony najprawdopodobniej w początkach XIV w. przez węgierskiego kolonizatora ziem granicznych Rykolfa Berzeviczego ze Strążek, prawdopodobnie na miejscu wcześniejszej budowli obronnej.
Według tradycji przekazanej przez Długosza w roku 1246 zamek Czorsztyn należał do Piotra Wydżgi herbu Janina, szlachcica ziemi krakowskiej, następnie został krzyżowcem, był on również właścicielem zamku Rytra, Łącka oraz zamku Lemiasz, zmarł w Prusach.
Współcześni historycy nie potwierdzają powyższego przekazu Długosza, ani też wersji o ukrywaniu się Bolesława Wstydliwego podczas najazdu tatarskiego w 1241 r
Pomimo rozbiórek mury obronne w Kożuchowie należą do najlepiej zachowanych w Polsce. Mury i fosa zachowały się niemal na całej średniowiecznej długości. Mury dochodzą miejscami do wysokości 7 metrów, a przy plebanii zachowały się w pierwotnej wysokości wraz z przedpiersiami.
W centrum miasta wznosi się niewielka renesansowa warownia zbudowana na planie kwadratu zwana Starym Zamkiem w odróżnieniu od nowego pałacu wzniesionego w innej części miasta. Pierwotnie w miejscu tym stał gród, na podwalinach którego w XIII wieku Dobiesław zbudował zamek murowany. Początkowo była to wieża otoczona murem i fosą, później rozbudowana. W 1465 roku uległa zniszczeniu przez mieszkańców Kołobrzegu. Zamek przebudowywany był dwukrotnie – najpierw w połowie XVI wieku przez ówczesnych właścicieli Ostenów, później w XVIII wieku przekształcony na rezydencję.
Pałac w Trzebiatowie nazwano po prostu pałacem Nad Regą. I rzeczywiście, w dole malowniczo wije się niewielka rzeczka. Pałac zbudowany na planie litery L, powstał pod koniec XVII wieku. Przez kilka lat pod koniec XVIII wieku mieszkała w nim księżna Maria Wirtemberska z domu Czartoryska.
Nad jeziorem wznosi się na pagórku samotna wieża zamkowa (31 m) o średniowiecznym rodowodzie, będąca jedyną pozostałością po zamku biskupów kamieńskich z przełomu XIII i XIV w. Zbudowana została przez księcia Bolesława IV. Założony na planie czworoboku zamek posiadał wieżę, otoczony był murami obwodowymi i fosą.
Nad brzegiem rzeki Kwisy, w zabytkowym parku stoi okazały zamek zbudowany pod koniec XIII w. przez Bolka I – księcia świdnicko – jaworskiego. W XVI w. warownia należała do księżnej Anny, a następnie przeszła w ręce rodów rycerskich: do 1387 r. byli to Kittlitzowie, później do 1391 Zeidlitzowie, a po nich do 1631 roku Rechenbergowie z Przemkowa.
Na wysokim bazaltowym wzniesieniu (360 m n.p.m.),które opasuje rzeka Bóbr stoi zamek założony prawdopodobnie przez Bolesława II Łysego na początku XIII w. Wcześniej w tym miejscu znajdował się gród kasztelański wymieniany w dokumentach z 1155 roku. Najstarszą częścią zamku jest kamienna cylindryczna wieża, którą po badaniach archeologicznych na przełomie lat 80 i 90 uznano za najstarszą murowaną budowlę w Polsce.
Dwór w Zimnej Brzeźnicy powstał w XVI w. Rozbudowany w 1603 r. i w XVIII w. Jego właścicielami były rody von Knobelsdorff, von Heuthausen i von Vigny. Po pożarze w końcu XIX w. został opuszczony i pozostaje ruiną.
Pałac w Zimnej Brzeźnicy został wybudowany zapewne po pożarze poprzedniej rezydencji w końcu XIX. Na tyłach pałacu istnieje park krajobrazowy z tego samego okresu.
Budowla zniszczona została dopiero pod koniec II wojny światowej, w kwietniu 1945, kiedy to została podpalona przez żołnierzy radzieckich. W roku 1964 opiekę nad zamkiem objął zielonogórski Szczep Drużyn Harcerskich „Makusyni”. Rozpoczęto wtedy prace przy odgruzowywaniu zamku. Zdecydowana większość zamku nadal pozostaje jednak w ruinie.
Pierwsze informacje o wsi pochodzi z 1220 roku, kiedy to w dokumencie biskupa wrocławskiego Wawrzyńca napisane zostało, że dziesięcina należna biskupowi oddana została na parafię w Solnikach. Gotycki zamek powstał w końcu XIV w. na planie prostokąta o wymiarach 22,5 na 23,5 m. Wieś przez wiele wieków związana była z rycerskim rodem Rechenbergów.
Według tradycji kościół w Borowie Polskim istniał już w 1414 roku, obecny wzniesiony został na jego miejscu przez Rechenbergów w XV w. Gruntownej przebudowy dokonano ok. połowy XVI w.
Pałac w Zatoniu – wybudowany w 1689 r. przez ówczesnego właściciela dóbr zatońskich Balthazara von Unruh w formie barokowego dworu. W roku 1842 przebudowany w formie klasycystycznej. Wg najnowszych ustaleń autorem projektu przebudowy dworu był W. Gurlt, książęcy urzędnik ds. budowlanych z Otynia. W tym samym roku zaczęto także przekształcać park wokół pałacu wg projektu Piotra Lenné.
Ruina kościoła w Zatoniu z XIII w. Zbudowany z kamienia polnego i rudy darniowej (charakterystyczne brunatne elementy muru). W XVI w. przejęli go protestanci. Po kontrreformacji z powrotem przejęty przez katolików.
Wieża rycerska w Witkowie zbudowana w XV wieku w stylu gotyckim. Przebudowana w stylu renesansowym i otoczona fortyfikacjami około 1557 roku. Powiększona w XVIII wieku. W zespole zamku zachowała się wieża mieszkalna, fragmenty gotyckiej polichromii, renesansowy wystrój architektoniczny oraz fragmenty umocnień bastionowych.
Dwór w Broniszowie wybudowany został wraz z zespołem dworskim: oficyna, folwark w XII w. jako zamek rycerski. W XVI/XVII w przekształcono go z zamku obronnego w dwór mieszkalny. Renesansowy, murowany z kamienia i cegły, trzykondygnacyjny, założony na kształcie litery L. W XIX w. zamknięty murami i basztą neogotycką co pozwoliło na uzyskanie małego wewnętrznego dziedzińca oraz baszty widokowej. Dwór otoczono fosą połączoną ze stawem widokowym.
Zamek w Osiecznej znajduje się w parku nad brzegiem Jeziora Łoniewskiego, swój obecny charakter zawdzięcza przebudowie z lat 1890-1908, przeprowadzonej przez berlińskie biuro architektoniczne Reimer-Koerte. Sprzed tej przebudowy pochodzi część murów i niektóre elementy dekoracyjne elewacji. Jedynym zachowanym pomieszczeniem jest pochodząca z 1601 r. tzw. sala rycerska (jadalna), nakryta sklepieniem kolebkowo-krzyżowym.
Zamek w Rydzynie – pierwotny gotycki zamek Rydzyńskich z XV w., zbudowany na sztucznej wyspie przetrwał niecałe dwa stulecia. W latach 1682-1695, częściowo na jego murach, wzniesiono barokową rezydencję Leszczyńskich wg projektu królewskiego architekta Józefa Szymona Belottiego i Pompeo Ferrariego. Już wówczas zamek uzyskał formę czterokondygnacyjnego, czteroskrzydłowego założenia z wewnętrznym dziedzińcem i czterema basztami na narożach.
Pałac w Przybyszewie powstał w 1910 roku na miejscu dawnego dworu. Wybudowany przez Hugona Lehmanna murowany z cegły i otynkowany budynek, kryty dachem mansardowym, wykazuje cechy eklektycznej architektury niemieckiej łącząc w sobie neoklasycyzm i neobarok. Od strony południowej umiejscowiono czterokondygnacyjną wieże, przed którą znajduje się arkadowy podjazd z tarasem.
Zamek na przesmyku jezior Łagowskiego i Ciecz zbudowany został w stylu gotyckim w XIV w. przez rycerski zakon joanitów, którzy mieli tu swą komandorie. Do roku 1810 był siedzibą zakonu, a następnie przeszedł w ręce prywatne. Przebudowany częściowo w XVII w. w stylu barokowym. Odremontowany w latach 1964 – 70.
