Zamek w Żmigrodzie – (niem. Trachenberg), w północnej części miasta, nad rzeką Barycz, w powiecie trzebnickim, w województwie dolnośląskim, w Polsce.
nr rej.: 414 z 26.01.1957
Zamek w Żmigrodzie – (niem. Trachenberg), w północnej części miasta, nad rzeką Barycz, w powiecie trzebnickim, w województwie dolnośląskim, w Polsce.
Zamek w Żmigrodzie wspominano po raz pierwszy w 1296 r. Przypuszcza się, że była to jeszcze budowla drewniana. Następna informacja o castrum należącym do książąt oleśnickich pochodzi z 1375 r. Była to budowla na planie nieregularnym ze stojącą od północy wieżą i bramą wjazdową od południa, stojąca wśród rozlewisk rzeki Baryczy i otoczona fosą.
Wraz ze śmiercią ostatniego Piasta oleśnickiego, Konrada Białego, w 1492 roku miasto wraz z zamkiem przeszło na własność króla czeskiego Władysława Jagiellończyka, który to przekazał miejscowe ziemie polskiemu feudałowi z Wielkopolski Zygmuntowi Korcbokowi (Kurzbachowi) z Witkowa (Witkowskiemu). Wilhelm Kurzbach był w 1560 roku budowniczym drugiej, obecnej wieży. Jest to budowla czworoboczna, czterokondygnacyjna o charakterze mieszkalno-obronnym.
Rodzina Kurzbachów władała zamkiem do 1592 r. kiedy to został sprzedany Adamowi Schaffgotschowi. Na przełomie XVI i XVII w. zamek był dwukrotnie niszczony przez pożary. Odbudowany i silnie umocniony zamek przez dwa lata skutecznie odpierał ataki wojsk szwedzkich. Zdobyty został w 1642 r. i służył Szwedom przez następne 8 lat jako baza wypadowa na Śląsk.
Od połowy XVII w., aż do końca II wojny światowej właścicielami była rodzina von Hattzfeld. Melchior von Hattzfeld, feldmarszałek austriacki, dokonał przebudowy zamku na okazały barokowy pałac w latach 1655–1657. Średniowieczne budynki zostały usunięte i zachowała się jedynie stojąca do dziś wieża. Pałac zmodernizowano w XVIII w.
W dniu 9 lipca 1813 roku spotkali się na zamku car Rosji Aleksander I, król pruski Fryderyk Wilhelm III oraz posłowie angielski i austriacki aby opracować plan ostatecznego pokonania Napoleona. W XIX w. zdjęto z wieży czterospadowy dach i dobudowano górne partie ozdabiając je neogotyckim krenelażem.
Pałac został zniszczony w 1945 r. i nie został odbudowany. Ocalała jedynie wieża, która została odrestaurowana na zewnątrz. W latach 70. ubiegłego stulecia dokonano wyburzenia ogromnej części ruin pałacu. Gruz wywieziono, a pozostała drobna część zachowanych ruin stanowi mały procent oryginalnej wielkości pałacu. W 2007 roku rozpoczęto odrestaurowywanie tejże zachowanej części ruin oraz wnętrza wieży, wykorzystując środki unijne.
