Lapidarium we Wschowie –
(niem. Fraustadt),
na północ od rynku
, w powiecie
wschowskim,
w województwie lubuskim,
w Polsce.
nr rej.: L-199/A z 17.03.2006
na północ od rynku
Założony w 1609 r staromiejski cmentarz protestancki we Wschowie jest najstarszą nekropolą chrześcijańską w Polsce położoną poza murami miasta.
Cmentarz usytuowany jest w północnej części miasta w sąsiedztwie cmentarza parafialnego. Otoczony murem, położony jest na płaskim terenie w klinie ulic: Polnej, Spokojnej i Solnej. Założony został w roku 1609, a pierwszą pochowaną tam osobą była żona ówczesnego Burmistrza Wschowy Piotra Deutschlendera, Małgorzata. Miało to miejsce 25 lutego 1609 r.
Cmentarz oparty jest na nieregularnym planie o przewadze owalnej linii granic. Kwatery wyznaczone były alejami biegnącymi w poprzek założenia. W centrum cmentarza znajduje się tzw. Kapliczka Pastorów obok której rośnie prastare drzewo Lipa Herbergera. Związana z nią legenda mówi, iż posadzono ją do góry korzeniami. Na murach i kaplicach umieszczonych jest około dwustu XVII i XVIII płyt epitafijnych. Zachowane w dość dobrym stanie zawierają wiele informacji o osobach tam pochowanych. Pośród nich możemy odnaleźć m.in. płytę nagrobną założyciela cmentarza, pastora, poety i humanisty Valeriusa Herbergera oraz autora pierwszej w języku niemieckim historii Polski Fryderyka Lauterbacha.
Po II wojnie światowej cmentarz został zdewastowany. Poprzewracano nagrobki, zniszczono sarkofagi i groby. Dopiero pod koniec lat siedemdziesiątych XX wieku powstało w tym miejscu Muzeum Rzeźby Nagrobnej.
