Zamek w Międzyrzeczu – otoczona fosą średniowieczna twierdza obronna wzniesiona ok. 1350 przez Kazimierza Wielkiego w miejscu grodu warownego z drugiej połowy IX wieku, zlokalizowana na niewielkim pagórku w widłach dwóch rzek - Obry i Paklicy. Wchodzi w skład Międzyrzeckiego zespołu muzealno-zamkowo-parkowego.

Ruina kościoła w Zatoniu z XIII w. Zbudowany z kamienia polnego i rudy darniowej (charakterystyczne brunatne elementy muru). W XVI w. przejęli go protestanci. Po kontrreformacji z powrotem przejęty przez katolików.

Wolnostojąca dzwonnica w Wichowie stoi na skrzyżowaniu z drogą prowadzącą do Kożuchowa. Powstała na przełomie XIX i XX wieku. Zbudowana na planie kwadratu, w dolnej części murowana z kamienia z ceglanymi narożnikami, w górnej tylko z cegły. Przekryta dachem namiotowym. Pod dachem z każdej strony umieszczono zegary, poniżej których znajdują się po dwa pełnołukowe okna i jeszcze niżej okna okrągłe.

Ruina kościoła w Podgórzycach wzniesionego w XIII wieku z fundacji Henryka Brodatego i Jadwigi. Od czasu spalenia w okresie wojny 30-letniej pozostaje w ruinie, oczyszczonej i uporządkowanej w XIXw. W tym czasie wzniesiona została tez w południowo-zachodnim narożniku wnętrza ceglana przybudówka z drewnianą dzwonnicą w wyższej kondygnacji. Kościół zbudowany z kamienia polnego, salowy, z trójbocznym zamknięciem od wschodu. Od południa widoczne resztki kruchty.

Wieża Łazienna to jeden z nielicznych zabytków pochodzący jeszcze ze średniowiecza, a właściwie ze schyłku średniowiecza. Stanowiła element trzeciej bramy miejskiej zbudowanej w 1487 r. Wieża ma 35m wysokości. Była wielokrotnie remontowana. W XVIII w. otrzymała barokowy hełm z latarnią. Swoją nazwę (Łazienna lub Łaziebna) zawdzięcza temu, że w pobliżu znajdowała się łaźnia miejska. Jednak przez mieszkańców Zielonej Góry jest uparcie i mylnie nazywana Głodową.

Lapidarium w Kożuchowie (sepulkralne) należy do jednego z najlepiej zachowanych zespołów rzeźby nagrobnej w Polsce. Powstało w latach 70-tych na terenie byłego cmentarza protestanckiego, na założenie którego gmina ewangelicka dostała pozwolenie w 1634 roku. Cmentarz Św. Trójcy, zlokalizowany na Przedmieściu Żagańskim ( obecnie przy ul.1-go Maja ), użytkowany jeszcze sporadycznie po 1945 roku, był główną nekropolą miasta

Budowla zniszczona została dopiero pod koniec II wojny światowej, w kwietniu 1945, kiedy to została podpalona przez żołnierzy radzieckich. W roku 1964 opiekę nad zamkiem objął zielonogórski Szczep Drużyn Harcerskich "Makusyni". Rozpoczęto wtedy prace przy odgruzowywaniu zamku. Zdecydowana większość zamku nadal pozostaje jednak w ruinie.

Łaciński krzyż pokutny umieszczony na lewo od schodów prowadzących do kościoła. Jego wymiary to: 46 x 52 x 22 cm. Wykonany jest ze zlepieńca. Na krzyżu wyryta data 28.11.1604. Legenda mówi że krzyż postawiono ku przestrodze i dla zapamiętania zabójstwa pasterza przez ówczesnego dziedzica von Rothenburg w 1604 roku.

Mimo położenia miasta nad rzeką Lubszą, już w XIII w. istniał system obronny składający się z wałów ziemnych, palisady, fosy i drewnianych bram, o czym wspomina przywilej z 1283 r. W obręb tych umocnień włączony był także zamek. W XIV w. poszerzając obszar fortyfikacji, zmieniono drewnianą palisadę na mur z kamienia polnego wzmacniając go 16-ma basztami i dwoma furtami. U wylotu dróg wzniesiono bramy: Gubińską na styku dzisiejszej ul. Krakowskie Przedmieście z ul. E. Plater i bramę Żarską przy ul Kopernika. Pod koniec XV w. wzmocniono fortyfikacje wznosząc między innymi basztę bramy Żarskiej.

Kościół w Gościeszowicach, pw. św. Katarzyny, murowany z kamienia polnego, cegły i rudy darniowej, zbudowany został w II połowie XIII wieku. W następnych wie­kach był wielokrotnie remontowany i przekształcany. We wnętrzu gościszowskiego kościoła znajduje się gotycki ołtarz w formie pen­tap­ty­ku, z 1505 roku, zbudowany w warsztacie Mistrza z Gościeszowic.