Pałac w Starogardzie

Zwiedzone: 13 sierpnia 2007

Obiekt zabytkowy

nr rej.: 102 z 15.05.1956

Pałac w Starogardzie
sierpień 2007

Położenie:

Pałac w Starogardzie – (niem. Stargordt), w centralnej części wsi, w powiecie łobeskim, w województwie zachodniopomorskim, w Polsce.

Opis:

Pałac rodu von Borck pozostaje w ruinie od końca działań wojennych. Umiejscowiony jest w centralnej części wsi, po północnej stronie drogi. Czytelny jest układ głównego korpusu (dwie kondygnacje, otynkowany, dach mansardowy) i zachowany główny ryzalit z tarczą herbową rodu von Borck i datą 1840 (data uzyskania tytułu graf (hrabia) Grafendiplome). Według miejscowych władz samorządowych w dalszym ciągu, mimo ogromnych zniszczeń, możliwa jest odbudowa pałacu (np. na muzeum ziemi łobeskiej).

Rozbudowa istniejącego od pokoleń obronnego dworu w Starogardzie ma miejsce w latach 1717-21, kiedy to marszałek polny na dworze pruskim Fryderyka Wilhelma I i wielkorządca miasta Szczecina Adrian Bernarda von Bork wznosi wspaniały barokowy pałac w stylu holenderskim, a jego syn Heinrich Adrian w roku 1743 dobudowuje nowe skrzydło nakryte mansardowym dachem co umożliwiło powstanie reprezentacyjnego dziedzińca. Obok pałacu założono ogród, który w późniejszym okresie przekształcono w park krajobrazowy.

Początkowo dojazd do pałacu prowadził przez folwark i otoczony był z trzech stron zabudowaniami folwarcznymi (stajnie, stodoły (jedna była kolista) i warsztaty), dalej w formie skrzydeł dostawiono budynki gospodarcze i mieszkalne dla służby lecz nowy właściciel (Philipp von Borck) uznał takie rozwiązanie za zbyt wiejskie i usunął bliskie pałacu budynki gospodarcze i założył przed budynkiem gazon, (na którym stała armata) aby zwiększyć reprezentacyjność dworu. Budynek główny (bez skrzydeł) miał wymiary 33×14 metrów, a na parterze budynku znajdowało się 11 pomieszczeń, gdzie największe z nich to hol i sala ogrodowa. Do budynku głównego dobudowano dwukondygnacyjne skrzydła pałacu do których później dostawiono poprzeczne przybudówki, gdzie akcent stanowiły kwadratowe budynki wieżowe.

W holu pałacu stały dwie okazałe barokowe szafy gdańskie. Sufity i ściany pokoi pałacowych zdobione były sztukaterią, oraz chińskimi, brukselskimi lub berlińskimi tapetami w stylu haute lisse. W komnatach wisiało 8 barwnych flamandzkich gobelinów (wymiary 8×4 i 4x 1,4 metra) i wiele obrazów w tym obrazy wykonane przez Antoine Pesne – francuskiego malarza i rysownik okresu rokoka, nadwornego malarza królów pruskich. Według Wulf-Dietrich von Borcke obrazów tego malarza było w pałacu 4, ale inne źródła podają ich więcej. Na ścianach klatki schodowej i górnego korytarz wiszą obrazy pochodzące z pałacu książęcego w Wołogoszczy. Wewnątrz pokoi stały przeważnie białe meble w stylu empire. Na sufitach wisiały wielkie kryształowe lub metalowe żyrandole. W pałacu znajdował się cenny zbiór historycznych i przyrodniczych książek, oraz zbiory przyrządów fizycznych i meteorologicznych.

Po wkroczeniu Armii Czerwonej w pałacu żołnierze radzieccy gwałcą i mordują kilka kobiet. W odwecie mieszkańcy (prawdopodobnie Niemcy, oraz Polacy z robót przymusowych) nocą obezwładniają pijanych i palą żywcem pojmanych żołnierzy, a zamordowane kobiety potajemnie chowają w zbiorowej mogile na miejscowym cmentarzu. Rosjanie nie mogąc odnaleźć sprawców palą pałac i zabudowania.

na podstawie

Wikipedii

Opis powstał na podstawie:

Starogard
Zobacz

Wiadomości:

Galeria:

Inne zabytki w województwie zachodniopomorskim:

Komentarze:

2 odpowiedzi

  1. w oficynie – prawie naprzeciwko pałacu w pomieszczeniach dawnych pracowników folwarcznych po wojnie zamieszkało kilkanaście polskich rodzin. m. in. mój kochany wujek Zygmunt Winowski z ciocią Marią i dziećmi – Renatą, Zbyszkiem i Krysią. Pamiętam moje młode lata, kiedy przyjeżdżaliśmy z mamą w lecie jeszcze w latach 60-tych, żeby poznać tą część rodziny mojej mamy. Wuj był zawsze pogodny i stanowczy – dbał o rodzinę i o gości… a potrafił być wyjątkowo ciepły i gościnny. Pamiętam do dziś nasze dziecięce wyprawy do ruin pałacu położonego naprzeciwko prawie domu w którym mieszkał wuj. Pozostał z dawnej siedziby ziemiańskiej tylko zniszczony mocno fronton i wnętrza, w których leżał gruz po wojennych zniszczeniach, a w środku pałacu między gruzami wzrastały dzikie samosiejki brzóz i innych drzewek. Było trochę strasznie – i bardzo smutno… że tak piękna kiedyś siedziba niszczeje i nikt nie chce jej restaurować. Ot, świadectwo podejścia władz ówczesnej Polski do reliktów Ziem odzyskanych i do pozostałości po „obcych klasowo posiadaczach ziemskich”. Dziś sytuacja się zmieniła, ale nie wiem czy ktoś choćby zebrał się do tego, aby uporządkować ruinę – świadectwo dawnej świetności tych terenów. bo szkoda, aby to pozostawić czasowi.. na jego pastwę..

    1. Dzień dobry

      Panie Sławomirze
      Zacznę od tego, że od 2015 r. jesteśmy z mężem właścicielami oficyny, o której Pan pisze. Wcześniej faktycznie zamieszkiwał tam Pan Zygmunt wraz z rodziną, następnie Dyrektor Szkoły, a obecnie moja rodzina. Znałam nieżyjących już Państwa Winowskich, znam Panią Krysię, o której Pan wspomina.
      Stan ruin pałacu pozostawiał wiele do życzenia. Teren był zapuszczony, zaniedbany. Jednak w 2018 r. Gmina Resko, inspirowana decyzją wydaną w 2014 r. przez Zachodniopomorskiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków w Szczecinie, podjęła prace polegające na trwałym zabezpieczeniu ruin pałacu. Projekt realizowany był pod hasłem “Trwałe zabezpieczenie ruin pałacu w Starogardzie, gm. Resko”, a środki na jego realizację pochodziły z Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Zachodniopomorskiego. Dofinansowanie wyniosło, aż 85 procent poniesionych kosztów.
      Miło jest patrzeć, gdy wjeżdżając w bramę mojej posesji, widzę samochody z obcymi tablicami rejestracyjnymi, które zatrzymują się na zagospodarowanym terenie ruin i wykonują zdjęcia.
      Materiały z obecnym wyglądem terenu można znaleźć m. in. na stronie:
      https://es-es.facebook.com/GazetaLobeska/videos/vb.1439360949710155/3263304897050261/?type=2&theater,
      http://www.resko24.pl/aktualnosci/2440-rekompozycja-wzgorza-borkow-i-zabezpieczenie-ruin-palacu-w-starogardzie-zbliza-sie-ku-koncowi-zdjecia.html
      Mam nadzieję, że uda się Panu zajrzeć do tych materiałów i wrócić wspomnieniami do naszych pięknych okolic.

      Pozdrawiam
      Anna Kaczor

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *

Witryna wykorzystuje Akismet, aby ograniczyć spam. Dowiedz się więcej jak przetwarzane są dane komentarzy.

ZACZEKAJ !

Jest jeszcze tyle do zobaczenia:

Ostatnio dodane:

Losowe wpisy: